Certificaat-leren
Maatwerk voor zij-instromers bij Middin
Dick Valk, Miriam Donkers en Sandra Voorneman
Hoe maak je het zij-instromers gemakkelijk in te stromen in de zorg? Middin bedacht samen met Albeda zorgcontract en ROC Mondriaan een oplossing: een maatwerktraject waarbij zij-instromers certificaat-gericht leren. De eerste tien studenten zijn inmiddels gestart.
‘Certificaat-leren maakt het mogelijk om via deelcertificaten genoeg vakmanschap te ontwikkelen om de functies Maatschappelijke zorg 3 en 4, Begeleider maatschappelijke zorg of Verzorgende individuele gezondheidszorg (VIG) uit te kunnen voeren’, vertelt Sandra Voorneman. ‘We ontwikkelden deze nieuwe manier van leren in samenwerking met Albeda zorgcontract en ROC Mondriaan.’ Sandra is manager Opleiden bij Middin, een zorginstelling gericht op mensen met een beperking of met niet-aangeboren hersenletsel. ‘Het is een nieuwe manier om zij-instromers aan ons te binden, waar we veel van verwachten.’ Verschillende achtergronden
‘De tien zij-instromers die nu het traject volgen, hebben verschillende achtergronden’, vertelt Dick Valk, leercoach bij Albeda zorgcontract. ‘Zo hebben we een kandidaat uit het bedrijfsleven, maar ook een professioneel fotograaf, een doktersassistente en iemand uit de paardenbranche. Zij hebben besloten hun leven een nieuwe wending te geven, alleen beschikken zij niet over het juiste diploma. Maar ze hebben natuurlijk wel een schat aan kennis en ervaring. Met certificaat-leren vullen we die kennis aan en brengen we hun vakmanschap op peil, zodat zij vakbekwaam hun zorgtaken bij Middin kunnen uitvoeren.’
Gericht op vakmanschap
‘De zij-instromers komen in deze pilot binnen op een leer-werkplek’, vertelt Sandra. ‘Zij krijgen een leerarbeidsovereenkomst en draaien mee op de werkvloer, waar ze ondersteuning krijgen van een werkbegeleider. Tegelijkertijd volgen ze het verkorte Certificaat-lerentraject, dat vooral gericht is op vakmanschap.’ Dick vult aan: ‘De kandidaten, die tussen de 25 en 55 jaar oud zijn, hebben natuurlijk al veel in huis. Het is dan ook dé uitdaging voor elke kandidaat om leerstof uit te diepen waar een behoefte of een hiaat ligt om te kunnen werken als professional in de beroepspraktijk. We hebben een keur aan leermiddelen samengesteld: e-learnings, boeken, vakartikelen, filmpjes, gastlessen, intervisies en casuïstiek. Aan vakken als Nederlands, Engels of medisch rekenen is minder behoefte. Die zijn daarom niet opgenomen in dit praktijkgestuurde opleidingstraject. In principe duurt het traject een jaar. Maar het kan natuurlijk ook zijn dat de kandidaat de benodigde certificaten al binnen acht maanden haalt.’
Begeleiding, coaching en intervisie
Tijdens het traject worden er reflectiemomenten en gesprekken ingepland. Dick: ‘Als een student ergens vastloopt, ondersteun ik door hem of haar te motiveren en een slimmere aanpak voor te stellen. De studenten leren vooral op de werkvloer. Daarnaast krijgen ze ondersteuning in de vorm van begeleiding, coaching en intervisie van Albeda zorgcontract en ROC Mondriaan op een Middin-locatie.’ Het aantal live-contactmomenten is eens per twee weken. Dat betekent dat er eigenaarschap van de studenten verwacht wordt. De leercoach sluit aan op de ontwikkeling van de student, op zijn of haar niveau van kennis en ervaring. ‘Voor een leercoach kan dit betekenen, dat je de balans moet vinden tussen loslaten waar het kan, en coachen, controleren en sturen waar het moet. Je moet vertrouwen op het proces. Het is een vorm van gepersonaliseerd opleiden, waarbij praktijksituaties uitgangspunt zijn voor het leren.’
Heeft jouw instelling interesse in een vergelijkbaar traject? Wij vertellen je graag meer over de mogelijkheden. Neem hiervoor contact op met: Claasje van den Hoogen, Onderwijsleider team zorgcontract.
Niet inleveren op kwaliteit
Naast de werkbegeleider op de vloer en de leercoach, is er ook nog een leerspecialist die vanuit de praktijk meekijkt. Sandra licht toe: ‘Het staat buiten kijf dat we de kwaliteit van deze nieuwe vorm van opleiden zorgvuldig bewaken. De kwaliteit van het opleidingsproces is belangrijk. We zijn aan het onderzoeken of we op termijn deze derde leerweg-methode ook kunnen aanbieden aan onze interne doorstromers, zodat zij op basis van hun ervaring, eerder afgeronde opleidingen en behaalde certificaten met nieuwe bouwstenen een nieuw niveau bereiken.’
Andere mindset
‘Deze onorthodoxe leermethode vergt een andere mindset’, vindt Sandra. ‘Bij Albeda zorgcontract en ROC Mondriaan, toch min of meer concurrenten, ging dat heel soepel. We hadden slechts een paar gesprekken nodig om een visie te formuleren en gezamenlijk de schouders eronder te zetten. Het is daarnaast ook van belang de ontwikkelingen in de organisatie te bewaken. Hoe accepteren onze huidige medewerkers deze nieuwkomers? Velen van hen hebben op school gezeten, hard gewerkt voor hun diploma en dan komt er “zo’n zij-instromer” die het diploma binnen acht maanden regelt en misschien vindt dat ‘ie alles al kan. Het is belangrijk om hier aandacht voor te hebben en dit goed uit te leggen.’ Dick: ‘Verder zal ook de examencommissie met andere ogen naar deze grensverleggende leerweg moeten kijken om het te kunnen spiegelen aan het reguliere diploma. Dat is voor alle partijen best nog een uitdagend proces.’
Drempelverlagend
Het ministerie van OCW kende onlangs een groot bedrag aan ontwikkelsubsidie toe aan Albeda zorgcontract voor de ontwikkeling van deze nieuwe vorm van flexibel en gepersonaliseerd onderwijs. Dit sluit aan op de onderwijsvisie van Albeda Zorgcollege. Deze flexibele leermethode is drempelverlagend en zorgt voor nieuwe aanwas en ontwikkeling in de zorg. Dit is een grote kans om het tekort aan arbeidskrachten versneld in te lopen. Op dit moment financiert Middin de certificaat-route volledig zelf. Zowel Sandra als Dick vinden dat de overheid, naast de nieuwe subsidie, meer gelden beschikbaar zou moeten stellen om de arbeidsmarktproblematiek in de zorg op te lossen. ‘Het zou zonde zijn om niet meer van deze zij-instromers aan je te kunnen binden. We hebben zulke gemotiveerde mensen hard nodig.’ Artikel gaat verder op volgende pagina